Literacka nagroda Angelus dla Moniki Helfer za powieść "Hałastra"

Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus oraz Wrocławska Nagroda Poetycka Silesius zostały wręczone podczas wspólnej gali, która odbyła się w sobotę wieczorem w Sali Koncertowej Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu.

Nagroda Angelus została przyznana już po raz dziewiętnasty i trafiła w tym roku do austriackiej pisarki Moniki Helfer, którą jury doceniło za książkę „Hałastra”, opublikowaną przez wydawnictwo Filtry.

Nagrodzona książka to autobiograficzny tryptyk rodzinny, w którym autorka przygląda się własnym korzeniom. „Cofa się w czasie do września 1914 r., czyli wybuchu Wielkiej Wojny, która naznaczyła początek małżeństwa jej dziadków. To ich głównie dotyczy ta historia, utkana z rodzinnych przekazów, domysłów, pytań i wątpliwości. Nie ma w tej literaturze ideologii ani niczego, co mogłoby podpadać pod jakąkolwiek hasłowość myśli i uczuć, wszystko jest niejednoznaczne, niedopowiedziane, wskazujące, że każdy z nas jest tajemnicą, ale odsłaniające też oczywistą prawdę, o której czasem zapominamy, że w tajemnicy tej nie ma niczego tajemniczego: wszyscy jesteśmy podobni i wszyscy najbardziej potrzebujemy miłości” – piszą o fabule nagrodzonej powieści organizatorzy nagrody Angelus.

Angelus trafia co roku także do autorki lub autora przekładu zwycięskiej książki na język polski. Nagrodę otrzymał Arkadiusz Żychliński, który przetłumaczył powieść „Hałastra”.

Do ostatniego etapu nagrody Angelus jury zakwalifikowało siedem tytułów. Oprócz „Hałastry” w finale znalazły się powieści: „Szare pszczoły” Andrieja Kurkowa, tłum. Magdalena Hornung, Oficyna Literacka Noir sur Blanc (Ukraina); „Łakome” Małgorzaty Lebdy, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak (Polska); „Złodzieje żarówek” Tomasza Różyckiego, wydawnictwo Czarne (Polska); „Pod prąd” Olega Serebriana, tłum. Radosława Janowska-Lascar, wydawnictwo Amaltea (Mołdawia); „Szklany ogród” Tatiany Tibuleac, tłum. Kazimierz Jurczak, Książkowe Klimaty/Oficyna Literacka Noir sur Blanc (Mołdawia/Rumunia) oraz „Trupi bieg”, której autorem jest Benedek Totth, tłum. Elżbieta Sobolewska, Biuro Literackie (Węgry).

Od 2014 r., dla uhonorowania Natalii Gorbaniewskiej, rosyjskiej poetki i dziennikarki, która była pierwszą przewodniczącą jury Angelusa, przyznawana jest nagroda jej imienia. Jest to honorowe wyróżnienie jednej z siedmiu książek finałowych, wskazanej przez czytelników. Nagroda trafiła w tym roku do mołdawsko-rumuńskiej pisarki Tatiany Tibuleac, autorki powieści „Szklany ogród”. Laureatka otrzymała zaproszenie do Wrocławia na trzymiesięczne stypendium literackie, ufundowane przez Wrocławski Dom Literatury.

Angelus jest nagrodą dla pisarzy pochodzących z Europy Środkowej, którzy podejmują w swoich dziełach tematy najistotniejsze dla współczesności. Nagroda w wysokości 150 tys. zł przyznawana jest za najlepszą książkę prozatorską wydaną w języku polskim w roku poprzednim. Autor przekładu zwycięskiej książki otrzymuje natomiast 40 tys. zł. Od 2020 roku wyróżnienia finansowe dla wszystkich nominowanych wynoszą po 5 tys. zł.

Podczas sobotniej gali wręczono też Wrocławską Nagrodę Poetycką Silesius. Główną nagrodę w kategorii książka roku – statuetkę oraz 50 tys. zł – otrzymał w tym roku Dominik Bielicki, autor tomu „Wielki ping-pong”. Laureatem Silesiusa w kategorii debiut (nagroda w wysokości 15 tys. zł) została Opal Ćwikła – autorka tomu „UFOPORNO”.

Za całokształt twórczości Silesiusem nagrodzona została Marzanna Bogumiła Kielar. Tu nagroda wynosi 100 tys. zł. Silesius został przyznany po raz siedemnasty.

Podobnie jak w przypadku Angelusa, także wszyscy nominowani do Silesiusa otrzymali po 5 tys. zł.

Organizatorem obu nagród jest Wrocławski Dom Literatury, a fundatorem miasto Wrocław.

Podczas gali wręczono również po raz pierwszy Nagrody Ossolineum za Przekład Poetycki. Pierwsza edycja tej nagrody związana jest z obchodami Roku Anioła Ślązaka w Ossolineum. Uchwałą Rady Miejskiej Wrocławia patronem roku 2024 w stolicy Dolnego Śląska jest Anioł Ślązak (Anglesu Silesius, właść. Johannes Scheffler). Nagrodę w wysokości 10 tys. zł otrzymał tłumacz literatury francuskiej Jan Maria Kłoczowski za przekład tomu „Ostatnia księga Madrygałów” Philippe Jaccotteta. (PAP)

pdo/ bar/